image

Հայ կանանց «ազգային» դիմակները՝ անկախ համաճարակներից

Հայ կանանց «ազգային» դիմակները՝ անկախ համաճարակներից

Հայկական տարազի մեջ գերակշռում են Երկրի չորս տարրերի (հող, ջուր, օդ և կրակ) գույները, որոնք 14-րդ դարի հայ փիլիսոփա Գրիգոր Տաթևացու վկայությամբ, արտահայտում են երկրի սևությունը, ջրի սպիտակությունը, օդի կարմիրը և հրո դեղինը։ Ծիրանին խորհրդանշում է խոհեմություն և ողջախոհություն, կարմիրը՝ արիություն և մարտիրոսություն, կապույտը՝ երկնավոր արդարություն, սպիտակը՝ մաքրություն։ Տարազների կատարման եղանակների ինչ-որ մի մասը մինչև մեր օրն է պահպանվել և կիրառական արվեստում շատ ակտիվ օգտագործվում է, բայց կան տեխնիկաներ, որոնք մենք կորցրել ենք: Դրանցից մեկն էլ սպիտակ քթակապն է, որ ժամանակի ընթացքում դուրս է եկել ազգային տարազից:


Նայելով լուսանկարները, տեսնում ենք, որ հայ կանայք իբրև մաքրության նշան անցյալում օգտագործել են քիթն ու բերանը պաշտպանող կապեր, որոնք միշտ մաքուր են պահել: Դրանք կարելի է համարել վիրուսներից և մանրէներից պաշտպանող այսօրվա դիմակների նախատիպերը: