15.09c
Երեվան
ուրբ, ապր 19
«Արեւելք»ի հարցումներուն կը պատասխանէ իրաքեան Մուսուլ քաղաքի ՄԱԿ-ի փախստականներու հարցերով գլխաւոր տնօրէն, լիբանանահայ Յովիկ Էթիէմէզեան
-Պարոն Էթիէմէզեան, քաջատեղեակ ենք, որ դուք ներկայիս կը վարէք ՄԱԿ-ի փախստականներու Մուսուլի գրասենեակի ընդանուր տնօրէնի կարեւոր պաշտօնը: Ներկայիս ի՞նչ է վիճակը ձեր մօտ:
-Ներկայիս անորոշ եւ ճնշուած վիճակի մէջ ենք, որովհետեւ Պաղտատի կեդրոնական կառավարութեան որոշմամբ Քիւրտիստանը մտաւ օդային պաշարման փուլ մը: Ու ինչպէս գիտէք՝ այսօր ալ իրաքեան զօրքերը մուտք գործեցին Քէրքուք քաղաք: Հետեւաբար, մենք եւս, որպէս մարդասիրական կազմակերպութեան ներկայայցուցիչներ, նոյնպէս յայտնուած ենք սպասողական վիճակի մը մէջ:
-Ձեր հիմնական առաքելութիւնն է հասնիլ եւ օժանդակել մասնաւորապէս Մուսուլ քաղաքի փախստականներուն: Կը կարծէ՞ք, որ ձեր աշխատանքները կրնան վնասուիլ:
-Եթէ խնդիրը բարդանայ Պաղտատի եւ Էրպիլի միջեւ, անշուշտ:
-Ներկայիս ո՞ւր կեդրոնացած է ձեր աշխատանքը, անցեալին ձեր գլխաւոր նպատակն էր օժանադակել Մոսուլի աղէտեալներուն, տակաւին նո՞յնն է ձեր առաքելութիւնը:
-Այո՛, Մուսուլի եւ շրջակայքի գաղթականները երբ դուրս եկան այդ շրջաններէն, մեր ապաստարաններու մէջ տեղ տուինք անոնց: Գաղթօճախներ կան, որոնք Քիւրտիստանի մէջ կը գտնուին եւ կան նաեւ Քիւրտիստանէն դուրս հիմնուած գաղթակայաններ: Իմ գործս հիմնականին մէջ Քիւրտիստանէն դուրս է: Եթէ խնդիրները բարդանան, ամէն ինչ պիտի դժուարանայ. եւ այն գաղթականները, որոնք Քիւրտիստան էին, արդեօք թոյլ պիտի տրուի՞ անոնց ետ վերադառնալու: Կամ ըսեն, եթէ սահմանները գոցուին՝ ի՞նչ պիտի ըլլայ վիճակը: Այս բոլորը հարցականներ կը ստեղծեն:
-Մե՞ծ է այդ գաղթականներուն թիւը:
-Այո, հարիւր հազարէն աւելի է անոնց թիւը:
-Իսկ ի՞նչ է Մուսուլի ընդհանուր պատկերը:
-Մոսուլի մէջ ալ շատ գաղթականներ կան, որոնք այդ քաղաքի արեւմտեան շրջաններէն գաղթած են արեւելեան Մուսուլ եւ անոնք կրկին պիտի դառնան: Անոնց խնդիրը քիւրտերու եւ կեդրոնական իշխանութեան հետ կապ չունի, բայց մեր ծրագիրները կրնան ազդուիլ, որովհետեւ մենք անոնց ալ օժանդակութիւն կը ցուցաբերենք:
Ինչպէս գիտենք Մուսուլը երկուքի բաժնուած է եւ քաղաքը կը կիսուի Տիգրիս գետով: Արեւելեան Մուսուլի վրայ պատերազմի ազդեցութիւնը նուազ էր, որովհետեւ ռմբակոծութիւն աւելի քիչ եղաւ: Իսկ Արեւմտեան Մուսուլի մէջ ահաւոր քանդումներ տեղի ունեցած են, հետեւաբար այդտեղ բնակող գաղթականներուն վերադարձը աւելի դժուար է, եւ եթէ տուներու վերանորոգումներ չկատարուին անհնար է: Արդէն մեր ալ ծրագիրներուն մէջ կան այդ տուներու վերանորոգումները: Այն տուները, որոնք վնասուած եւ կարիք ունին վերանորոգման, մենք կրնանք օժանդակել եւ յատկացնել մինչեւ հինգ հազար ամերիկեան տոլար: Բայց այս ծրագիրը տակաւին ընթացք չէ առած:
-Ձեր ունեցած տուեալներով,այսօր Մուսուլի մէջ ահաբեկիչներ կա՞ն:
-Ներկայիս Մուսուլը ամբողջութեամբ կառավարութեան իշխանութեան տակ է, սակայն տակաւին փոքր խնդիրներ տեղի կ'ունենան:
-Իսկ տեղեկութիւն ունի՞ք Մուսուլի հայութեան մասին: Անոնք կը փափաքի՞ն քաղաք վերադառնալ:
-Ես Մուսուլի մէջ հայերու չեմ հանդիպած, բայց ինչ որ լսած եմ հայերը արդէն ամբողջութեամբ գաղթած էին, հետեւաբար քրիստոնեաներուն վերադարձը դժուար է: Ներկայիս քրիստոնեայ համայնքները կը փորձեն իրենց հետեւորդները համոզել, որպէսզի ետ դառնան, բայց արդէն քրիստոնեաներուն կէսը երկրէն դուրս է: Իրաքի մէջ, եթէ չեմ սխալիր մօտաւորապէս երկու միլիոն քրիստոնեայ կար, իսկ ներկայիս ամբողջ Իրաքի մէջ կ'ապրին 250 հազար քրիստոնեաներ: Ուրեմն, կրնանք ըսել, որ քրիստոնեաներուն մեծամասնութիւնը արդէն գաղթած է եւ կը կարծեմ տակաւին շատ կանուխ է խօսիլ մանաւանդ հայերու վերադարձին մասին: Օրինակ, ասորիները քիչ մը աւելի կազմակերպուած են, հակառակ անոր, որ անոնց վերադարձն ալ դժուար է:
-Քիւրտիստանի ներկայ վիճակը մտահոգի՞չ է: Ի՞նչ տեղեկութիւններ կրնաք փոխանցել մեզի:
-Ներկայիս մտահոգիչ է, որովհետեւ Պաղտատի կառավարութեան կեցուածքները կտրուկ կեցուածքներ են: Շրջանի գլխաւոր տէրութիւններն ալ յայտարարեցին իրենց կեցուածքը այս հարցին շուրջ, սակայն եկող օրերուն, կը կարծեմ, որ աւելի կը յստականայ ամէն ինչ: Կրնայ ըլլալ, որ հարցերը աւելի բարդանան եւ կամ հակառակը կրնայ խնդիրը լուծման յանգիլ:
Հարցազրոյցը ՝ Ս. Ա.ի
